Czym jest atopowe zapalenie skóry (AZS)?
AZS to przewlekła, niezakaźna choroba zapalna skóry, której pierwsze symptomy mogą pojawić się już we wczesnym dzieciństwie. U ponad 85% osób chorych pierwsze objawy pojawiają się do 5 roku życia. Objawy AZS mogą utrzymywać się przez całe życie, nasilając się w okresach zaostrzeń i słabnąc w czasie remisji.
Jak objawia się AZS?
Charakterystycznymi objawami AZS są:
- zaczerwienienie
- silny świąd i suchość skóry
- zapalne wypryski, złuszczanie się skóry i zmiany liszajowate, które pojawiają się w ostrej fazie choroby.
Zmiany skórne pojawiają się najczęściej w miejscach, takich jak zgięcia łokciowe i kolanowe oraz skóra twarzy i szyi, ale mogą również obejmować obszar całego ciała.
Przyczyny AZS
Na wystąpienie i rozwój choroby wpływa bardzo wiele czynników – nie wszystkie jednak są znane. Bezpośrednią przyczyną AZS jest naturalne uszkodzenie bariery naskórka, na które mają wpływ czynniki:
- genetyczne
- immunologiczne
- środowiskowe.
Wpływ na rozwój atopowego zapalenia skóry może mieć także współwystępowanie alergii pokarmowej lub astmy oskrzelowej.
Co nasila AZS?
Objawy AZS zaostrza:
- silny stres
- nadwaga i otyłość
- niekorzystne czynniki klimatyczne, zanieczyszczenie powietrza
- szorstkie tkaniny noszone blisko skóry
- drażniące, perfumowane preparaty do higieny skóry
- stosowanie używek.
Nasilenie się objawów choroby może mieć bardzo indywidualny charakter i zależeć od wielu czynników, takich jak:
- stopnień zaawansowania schorzenia
- współistniejące nietolerancje i alergie
- zdolności obronne układu odpornościowego.
Jak powinna wyglądać dieta w AZS
Dieta dla chorych na AZS powinna być dobierana indywidualnie. A chorzy na to schorzenie powinni obserwować, jak ich organizm reaguje na zjedzone produkty.
Jeśli masz AZS, obserwuj swój organizm, szczególnie jeśli zjesz:
- orzechy (zwłaszcza ziemne i laskowe)
- ryby i owoce morza
- jaja
- białka mleka krowiego
- produkty na bazie soi
- produkty pszenne.
Jeśli po zjedzeniu jakiegoś produktu zauważysz, że Twoje AZS się nasiliło, skonsultuj się z lekarzem alergologiem. Lekarz zbada Cię i jeśli będzie taka potrzeba, zleci testy alergologiczne. Dopiero ich wynik może być wskazaniem do stosowania przez dłuższy czas diety eliminującej dany składnik spożywczy.
Produkty i składniki pomocne w walce z AZS
Odpowiednio zbilansowana dieta może pomóc w:
- łagodzeniu objawów i znacznie poprawić stan Twojej skóry
- odbudowie bariery ochronnej naskórka
- hamowaniu stanów zapalnych i wspieraniu układu odpornościowego.
Składniki, które mogą Ci pomóc w AZS to przede wszystkim:
- nienasycone kwasy tłuszczowe, a w szczególności kwasy tłuszczowe omega-3. Znajdziesz je przede wszystkim w tłustych rybach morskich pochodzących z bezpiecznego źródła (np. śledź, łosoś, makrela, halibut), oleju lnianym, oliwie z oliwek, nasionach słonecznika, siemieniu lnianym, pestkach dyni, orzechach włoskich i migdałach.
Nienasycone kwasy tłuszczowe wykazują silne działanie przeciwzapalne, poprawiają nawilżenie i elastyczność skóry, wspomagają przywracanie funkcji ochronnych skóry.
- naturalne antyoksydanty, które znajdziesz w świeżych, sezonowych warzywach i owocach, w szczególności w owocach jagodowych, cytrusach, a także zielonych i pomarańczowych warzywach.
Naturalne antyoksydanty hamują stany zapalne organizmu wywołane przez szkodliwe wolne rodniki, wpływają na poprawę stanu skóry, wzmacniają układ odpornościowy organizmu.
- witamina D, której źródłem są przede wszystkim ryby morskie, a także żółtka jaj, mleko
Witamina D silnie wpływa na kształtowanie systemu odpornościowego, a tym samym zmniejsza podatność skóry na szkodliwe czynniki zewnętrzne i drobnoustroje. Szczególnie niebezpieczny jest niedobór tej witaminy, dlatego należy konsultować z lekarzem jej ewentualną suplementację.
- prebiotyki (rozpuszczalne w wodzie frakcje błonnika pokarmowego), które znajdziesz w czosnku, szparagach, cebuli, cykorii, pomidorze
Prebiotyki wspierają zachowanie równowagi mikroflory bakteryjnej jelit, wzmacniając tym samym barierę ochronną skóry.
- probiotyki, których źródłem są fermentowane produkty mleczne (kefir, maślanka, jogurt naturalny).
Probiotyki dostarczają cennych bakterii probiotycznych wspomagających pracę jelit i układu odpornościowego. Warto włączyć je do diety, jedząc odpowiednie produkty. Ewentualna suplementacja powinna być zawsze konsultowana z lekarzem.
Produkty i składniki pomocne w walce z AZS
Objawy AZS mogą się nasilić po zjedzeniu niektórych produktów spożywczych, zwłaszcza jeśli jesz je regularnie.
Unikaj przede wszystkim:
- dużych ilości cukru – ciast, batonów, cukierków, słodzonych napojów, dosładzanych płatków śniadaniowych
- żywności przetworzonej – fast foodów, przekąsek typu chipsy, paluszki, dań typu instant
- żywności bogatej w prozapalne nasycone kwasy tłuszczowe – tłustych mięs, wędlin, tłustych serów, śmietanki, masła, smalcu
- dużych ilości produktów pszennych – produktów z mąki pszennej, produktów cukierniczych.
